Мұнай газ өндірісіндегі геология-техникалық шаралардың тиімділігін бағалаудың әдістеріне шолу

Мұқаба


Дәйексөз келтіру

Толық мәтін

Аннотация

Мұнай және газ өндіру саласы еліміздің экономикасында жетекші орын алатыны белгілі. Мұнай және газды өндіру қаншалықты экономикалық тиімді салаға жатқызылса да оны өндіру кезінде өндірістік шығындардың көлемі айтарлықтай көп болады. Мұндай өндірістік шығындар мұнай кен орындарын геологиялық іздестіру жұмыстарынан бастап толық өндірістік игеру кезеңдерін толығымен қамтиды. Өндірістік шығындардың едәуір бөлігін мұнай бергіштікті арттыруға бағытталған әртүрлі шаралар жиынтығы құрайды. Геология-техникалық шараларды пайдаланудың тиімділігі, олардың түрлерін әртүрлі кен орындарында дәл тауып қолдану шығындардың азаюына септігін тигізетіні сөзсіз.

Ұсынылып отырған мақалада мұнай бергіштікті арттыруға бағытталған әртүрлі геология-техникалық шараларға (ГТШ) шолу жасалған. Шолу барысында көптеген ғалымдардың еңбегіне шолу жүргізілген. Мақалада өндірісте қолданылыпып ГТШ көпшілігі қамтылған және қолданылған шаралардың тиімділігі нақты кен орындары мысалында көрсетілген. Аталған мақаланы болашақта әртүрлі ГТШ үйлесімділігін нақты кен орындарында пайдалану сұрақтарына арналған зерттеулерге алғышарттар ретінде пайдалануға болады.

Толық мәтін

Кіріспе

Мұнайгаз саласындағы мұнай өндіруді арттыру жаңа технологияларды ендіру, жаңа ұңғымаларды қазу, қабатты гидравликалық жару, ұңғымалардың жұмыстарын оңтайландыру және басқа да шаралардың көмегімен жүзеге асырылатыны белгілі. Аталған шаралар жиынтығын бір сөзбен геология-техникалық шаралар (бұдан әрi – ГТШ) деп атайды.

Қазіргі уақытта, мұнай кен орындарын игеру барысында жаңа технологияларды және ГТШ қолдану арқылы тиімділікті арттыру сұрақтарына көп көңіл бөлінеді. Ол өз кезегінде, нақты өндірістік жағдайда, қажетті технологиялық-экономикалық тиімділікті қамтамасыз ететін ГТШ тиімді түрін таңдау проблемаларын алдыңғы қатарға қояды.

Қазіргі кезде нақты өндірістік жағдайларда ГТШ әртүрлі әдістерін салыстырмалы түрде бағалау белгілі бір дәрежеде қиындықтар туғызады. Ол әртүрлі себептермен кен орындарында ГТШ жүргізілмеген жағдайда ГТШ тиімділігін болжамды бағалауға мүмкіндік беретін зерттеулердің жеткіліксіздігімен байланысты.

Қазіргі кездегі ақпараттарды талдау әдістерінің және шешім қабылдаудың даму деңгейі осы проблемаларды кешенді геология-физикалық және технологиялық ақпараттар жеткілікті болған кезде шешуге мүмкіндік жасайды.

Сонымен қатар әртүрлі кен орындарындағы ГТШ енгізу тәжірибесі мұнай өндіру көрсеткіштерін арттыруда оның маңыздылығын көрсетеді, сонымен қатар қолда бар ақпараттардың потенциалды мүмкіндігін толық пайдалану жолдарын статистикалық және статистикалық емес сипаттағы белгісіздік жағдайында қолданудың қиындығын көрсетеді.

Айтылған жағдайлар қолдағы бар ақпараттардың сипаттамасы негізінде тиімділік көрсеткіштерін болжау моделін тұрғызатын әдістерді қолдануды және көрсеткіштердің көптігі жағдайында шешім қабылдауды талап етеді.

Сондықтан қазіргі уақытта кен орындарындағы қолданылатын ГТШ тиімділігін кешенді геология-физикалық және технологиялық ақпараттар негізінде арттыру және күрделі кен орындарындарында мұнай өндіру қарқындылығын арттыру шараларын енгізу күрделі проблема ретінде қарастырылып отыр.

Кен орындарын игеру кезінде, әсіресе игерудің соңғы кезеңдерінде кен орындарының тиімділігін арттыру мақсатында әртүрлі жаңа технологиялар мен ГТШ қолдануға көп көңіл бөлінеді. Қазіргі кезде мұнай кен орындарында ГТШ әр түрлі нұсқалары, атап айтқанда, забой маңы аймағын өңдеу, қабатты гидроүзу, көлденең ұңғымалы бұрғылау, тағы да басқа мұнай қарқындылығын арттыру тәсілдері мен қабаттың мұнай бергіштігін арттыру (бұдан әрi – МБА) әдістері қолданылады [1–4]. ГТШ кеңінен қолдану, оның ішінде МБА кеңінен қолдану және оның технологияларының дамуы нақты кен орнындағы жағдайларда қажетті технологиялық-экономикалық тиімділікті қамтамасыз ететін ең үздік әдістерді қателеспей таңдау білу сұрақтарын маңызды етеді.

ГТШ түрлерінің мұнай бергіштікті арттыруға әсері

Мұнай өндірісінде жаңа әдістердің көптеп енгізілуі әлемнің мұнай өндіруші елдерінде қосымша мұнай өндірудің көлемінің едәуір артуына мүмкіндік берді [5]. Мысалы, АҚШ аталған әдістерді ендіру арқылы өндірілген мұнай көлемінің қоры жөнінен де, өндірістік масштабтағы жүзеге асырылған жобалар саны жағынан да алдыңғы орында келеді. Мұнай бергіштігін арттыру әдістерінің ішінде автор [5] бу және газды кері айдау әдісінің болашағы бар деп есептейді.

Экологиялық талаптардың қатаңдануына байланысты СО2 кері айдау арқылы қабаттың мұнай бергіштігін арттыру туралы зерттеулер де көбейді.

Уэйборн (Канада) кен орнында СО2 кері айдау арқылы мұнай өндіру 4100 т/тәу дейін арттырылды.

Шарон Ридж (АҚШ) кен орнында «Эксон» компаниясы СО2 кері айдау жұмыстарын ұйымдастырды.

Батыс Техастағы Спробэрри (АҚШ) кен орнында суландыру әдісі арқылы қосымша мұнай өндіру 12% артты.

«Пемекс» Мемлекеттік мұнай компаниясы (Мексика) Кампече бұғазындағы теңіз кен орны тобына N2 айдау арқылы қосымша 275 млн т мұнай алуды жоспарлауда.

Геология-техникалық шараларды қолданудың тиімділігі Қазақстан кен орындарының мысалында да кеңінен көрініс табады. Атап айтқанда, Теңіз және Батыс Прорва кен орындарында жұмыс режимдерін оңтайландыру, ұңғыманың түп маңы аймағына әсер ету, механикалық өндіруге ауыстыру, қабат суын оқшауландыру т.б. әдістер арқылы қосымша 12,673 мың т қосымша мұнай өндіруге қол жеткізілді [6].

Ботақан кен орнында 2018 жылдың өзінде 120 геология-техникалық шаралар өткізіліп, нәтижесінде қосымша 12,637 мың т мұнай өндірілді [7].

Қарсақ кен орнында орындалған геология-техникалық шаралар арқылы қосымша 2,227 мың тонна мұнай өндіру мүмкін болды [8].

Жоғарыда келтірілген мысалдар қабаттың мұнай бергіштігін арттыру бағытындағы жасалынатын зерттеулердің маңыздылығын көрсетеді.

Қазіргі уақытта мұнай бергіштікті арттырудың жаңа әдістері мен технологияларын қолдану аясын кеңейту кезінде міндетті түрде кен орындарын игерудің ғылыми негіздемелеріне сүйену қажет. Берілген кезеңде ең тиімді ГТШ түрін анықтау және мұнай бергіштікті арттырудың алдыңғы қатарлы тәсілдерін дамыту үзіліссіз үрдіс болып табылады. Осы кезеңде әртүрлі әдістемелер жасақталады, қолданылатын технологияның тиімділік есептері жүргізіледі және ол есептер әрі қарай жетілдіріледі [9].

Тәжірибелік мақсаттағы және тікелей өндірісте қолданылатын ГТШ түрлері өте көп.

Әсер ету түрлеріне байланысты ұңғымаларға жүргізілетін барлық шараларды төрт түрге бөлуге болады: техникалық, жөндеу, МБА және мұнай өндіруді қарқындату, забой маңы аймағын өңдеу.

Техникалық шаралардың өзіне бірнеше жұмыстар (ұңғыма жұмысының режимін өзгерту, паййдалану әдісін арттыру, жабдықтарды таңдауды оңтайландыру т.б.) кіреді. Жөндеу жұмыстары тиімділікті есептеу және тиімділікті есепке алмау жұмыс түрлеріне бөлінеді. Тиімділікті есептеу жұмыстарына әртүрлі апаттарды жою жұмыстары (мысалы, электр жетекті ортадан тепкіш сорап апатын жою, штангалы сорап апатын жою т.б.) жатады, тиімділікті есепке алмау жұмыс түрлеріне ұңғыманы игеру, ұңғыманы зерттеу, зерттеуші немесе пьезометрикалық ұңғымаға айналдыру т.б. жұмыстар кіреді.

МБА және мұнай өндіруді қарқындату әдістері бес топқа бөлінеді: жылулық, газдық, химиялық, физикалық және гидродинамикалық әдістер. Забой маңы аймағын өңдеу жұмыстары да бес топқа бөлініп әрбір топ өзіне қатысты қатысты жұмыстар жиынтығын (мысал, оқшаулау жұмыстары, химиялық реагенттермен өңдеу, перфорациялық әдістер т.б.) құрайды [10].

Әдебиеттерге талдау жасау ең тиімді ГТШ таңдау кезінде мұнай өндіруді болжау есептерін шешуге арналған әртүрлі модельдер қолданылатынын көрсетті. Болжамдық көрсеткіштер мұнай өндірудің қалыптасқан әдістеріне және жоспарланатын ГТШ тиімділігіне байланысты анықталады.

Мұнай өнеркәсібінің дамуы барысында әртүрлі геология-техникалық шаралардың технологиялық тиімділігін бағалаудағы негізгі әдіс болып экстраполяциялық әдіс есептелінді және есептелініп келеді. Әртүрлі геология-техникалық шаралардың, оның ішінде қабаттың мұнай бергіштігін арттыру әдістерінің технологиялық тиімділігін бағалаудың экстрополяциялық әдісінің мәніне мұнай өндірудің базалық деңгейін тұрғызу жатады. Бұл сұрақ ГТШ жүргізу кезінде бұрынғы өндірілген мұнай көлемін экстрполяциялау және алынған болжамдық мәліметтерді нақты мұнай өндіру көлемімен салыстыру арқылы шешіледі.

ГТШ (оның ішінде МБА және мұнай өндіруді қарқындату) нақты тиімділігін бағалауды әдетте экстраполяциялық әдіспен немесе «ығыстырып шығару сипаттамасы» әдісімен жүргізеді. «Ығыстырып шығару сипаттамасы» әдісі деп мұнай, газ және сұйық сынамаларының шамаларының арасындағы әртүрлі тәуелділіктерді айтады. Қазіргі уақытта «ығыстырып шығару сипаттамасы» әдісінің 70 астам түрлері белгілі. «Ығыстырып шығару сипаттамасы» әдісі екі үлкен топқа бөлінеді: сулану және құлау қисықтары. Сулану қисықтары дегеніміз жинақталған мұнай, су және (немесе) сұйықтар сынамасының арасындағы тәуелділік немесе жинақталған сынамалар мен өнімнің сулануының арасындағы тәуелділік. Сулану қисығы жинақталған сұйық өнім көлеміне тәуелді болатын ұңғымалардың (учаскелердің) сулану үрдісін сипаттайды. Құлау қисығы – бұл ағымдағы мұнай өндіру көлемінің уақыт факторына тәуелділігі, сонымен қатар, ағымдағы және жинақталған мұнай өнімі көлемдерінің арасындағы тәуелділік. Практикалық есептерді ұсынылған әдістеме [11, 12] бойынша жасақтау үшін бірнеше модульдерді, оның ішінде өндірудің тұрақты жағдайында бөлінген участок бойынша ығыстырып шығару сипаттамасы негізінде өнім көрсеткіштері бойынша болжам мәліметтерін есептеу модулін жүзеге асыру жоспарланған. Мұнай бергіштікті арттыру үрдісін автоматтандыру сұрақтарын жүзеге асыру барысында бірнеше принципиалды әдістерді қарастыра отырып, авторлар [9] аталған әдістердің артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетеді. Олардың ішінде ығыстыру сипаттамасы негізінде жасақталған модельдердің де кемшіліктері көрсетілген. Оларға автор сенімділіктің төмендігін, қабаттың геологиялық көрсеткіштерін есепке алудың болмауын және есептелетін учаскеге қоршаған басқа ұңғымалардың жұмыс режимдерінің әсерін жатқызады [11, 12].

Басқа еңбектерде [13] АҚШ қабатқа үштік әдістің әсерінің тиімділігін бағалау үшін көп жағдайда құлау қисығы (мұнай өндірудің уақыт бойынша өзгеруі) қолданылатыны айтылады.

Ығыстыру сипаттамасын қолданудың көп жылғы тәжірибесі сипаттамаларды шектелген уақыт интервалында ғана қолданылуға болатынын және әрбір қабатқа жеке сипаттамалардың таңдалынуы қажеттілігін көрсетті. Одан басқа болжамның сенімділігі болжамалды кезеңдегі уақыт интервалына тәуелді болады. Ығыстыру сипаттамасы бойынша болжамдық көрсеткіштер нақты көрсеткіштерден 20% ауытқуы байқалады, себебі қосымша мұнай өндіру көрсеткіші әдетте 1–2% құрайды, сондықтан болжамның дәлдігі өте жоғары маңызға ие.

Қабаттың мұнай бергіштігін арттыру шараларының тиімділігін бағалаудың сенімділігі мен дәлдігі әсерсіз (қалыпты сулану кезіндегі) мұнай қабатын өндірудің көрсеткіштерінің динамикасын болжау дәлдігімен тікелей байланысты болады.

Тәжірибеде ГТШ нақты тиімділігін судағы мұнай сипаттамасы әдісімен, яғни, Vн=f(Vж ) типтес тәуелділік болатын сулану қисығы бойынша және мұнай өндірудің өзгерісі қисығымен, яғни Vн=f(Vt ) тәуелділігімен бағалау қалыптасқан.

Мұндағы Vн және Vж – сәйкесінше мұнай және сұйықтың жинақталған сынамасы; t – уақыт. Кейбір зерттеулерде [14] көрсетілгендей жалпы тиімділікті мұнайды ығыстыру сипаттамасының өзгерісіне негізделген тиімділікке және сұйық сынамасын қарқындатумен байланысты болатын тиімділікке бөлуге болады. Ілеспе жолмен алынатын судың қосымша көлемі есептелінеді. Мұнай дебитінің құлау қисығы, яғни Vн=f(Vt )тәуелділігі бойынша ГТШ жалпы тиімділігі анықталады.

Қазіргі уақытта ығыстыру сипаттамасының ондаған әртүрлі нұсқалары бар [15, 16] және қазіргі кездегі басты проблема ретінде зерттелетін кен орнының игеру тарихымен ең жақсы үйлесетін және жобалау кезінде ең дәл экстраполяцияны қамтамасыз ететін [17] ығыстыру сипаттамасын таңдау проблемасы қарастырылады.

Кейбір еңбектерде [18] автор геология-техникалық шараларды бағалаудың ең дәл әдістерін таңдауға арналған кейбір сұрақтарды қарастырады, сонымен қатар мұнай бергіштікті арттыру тәсілдерінің технологиялық диімділігін дифференциялаудың мүмкін жағдайларын көрсететін тәуелділіктерді көрсетеді. Автордың пікірінше, сипаттама әдісін қолдана отырып нақты және базалық мұнай өндіру қисығын экстраполяциялауға негізделген ГТШ тиімділігін болжау (яғни күтілетін тиімділікті есептеу) кей жағдайларда сенімді емес. Автордың пікірінше ГТШ кейбір түрлерін (мысалы, қабатты гидрожару) қолданудың тиімділігінің ұзақтығы 5–7 жыл аралығында болғандықтан, ұзақ мерзімді болжаулар үшін сулану қисығын қолдану, жоғару сулану (50–70%) кезінде ғана сенімді болуы мүмкін. Суланудың төмендігі кезінде (ерте кезеңдерде) болжау ұзақтығы 3–6 айдан аспауы керек.

Басқа еңбектерде [16] болжау нысаны ретінде ұңғымалар, ұңғымалар шоғыры, учаскелер (ұңғымалар тобы), цех, қабат, мұнайгаз өндіру мекемесі т.б., ал болжау уақыты ретінде ай, квартал, жыл қарастырылады. Жоспарланған шаралардың сипаттамасы және кезектілігіне байланысты көпнұсқаулы есептеулерді жүргізудің қажеттілігі туындайды, ол өз кезегінде қазіргі заманға математикалық аппараттарды талап ететін ақпараттық бағдарламаларды қажет етеді.

Осыған байланысты, аталған еңбекте [19] «Баспро-аналитик» интегралды ақпараттық кешенде жасақталған болжамдық көрсеткіштерді есептеу технологиясы қарастырылған.

Есептеулерді шешу үшін екі бағдарламалық модульді пайдалану ұсынылады:

– «Баспро-сипаттамалар» игерудің қалыптасқан жүйесінде базалық өндіруді есептеу және жүргізілген ГТШ тиімділігін бағалау;

– «Баспро-болжам» жоспарланған ГТШ мүмкін болатын тиімділігін ескере отырып болжамдық мұнай өндіруді есептейді.

«Баспро-сипаттамалар» – базалық деңгейді, ГТШ тиімділігін есептеу модулі болып табылады, кез-келген геология-кәсіпшілік нысандар, мысалы, кен орны, қабат, ұңғыма, ұңғымалар тобы т.б. үшін игеру тарихы негізінде мұнай өндірудің базалық сипаттамасын есептеуге мүмкіндік береді. Алынған ақпараттар яғни сипаттамалар, болжамдық өндіру, ГТШ тиімділігі мәліметтер базасында сақталады.

Бағдарламада қолданылатын әдіс мұнай өндіру тарихының нақты мәліметтеріне жақын келетін (аппроксимация әдісі) ығыстыру сипаттамасын анықтауға негіделген. «Баспро-сипаттамалар» тиімділігі автоматты түрде екі құрамдас бөлікке бөлінеді: мұнай беру тиімділігі және қарқындату (интенсификация) тиіміділігі.

Екі негізгі тиімділікпен қатар ілеспе өндірілетін судың көлемінің төмендеуінен болатын тиімділік те есептеледі. Егер негізгі өндіру сипаттамасы алдын-ала есептелінсе және «болжамдық өндіру» базасында сақталса, «Баспро-сипаттамалар» осы мәліметтер мен мен нақты өндірілген өнім көлемін салыстыра отырып тиімділікті есептеуге мүмкіндік береді [20-24].

Кен орындарын игерудің соңғы кезеңдерінде мұнай бергіштікті арттыруда қолданылатын әдістердің тиімділініне қойылатын талаптар жоғарылайды, учаскелермен жеке жұмыс жасау қажеттілігі артады. Мұнай бергіштікті арттыру жаңа технологияларды тиімді қолдану және әсер ету нысандарын дұрыс таңдаумен байланысты болады. Оған игерілетін мұнай қоры таусылған бірақ суланумен қамтылмаған мұнай қоры бар қабатты анықтау жатады. Үш өлшемді геологиялық ерекшеліктері бойынша дифференциялданған сүзгілік модельдерді қолдану әсер етудің тиімді технологиясын негіздеуге мүмкіндік береді.

Нұсқаулық құжаттардың [25, 26] ұсыныстарына сәйкес қабатты бірінші және екінші рет жару, өндіруші ұңғымаларды ұңғы маңын өңдеу тиімділіктерін бағалау үшін өлшемсіз көрсеткіш-скин-факторды қолдану ұсынылады. Скин-фактор ұңғы маңы аумағындағы қабаттық флюидті сүзу кезіндегі әртүрлі себептер әсерінен болатын қысымның жоғалуын сипаттайды. Скин-факторды есептеуге арналған формула Дюпюи теңдеуі негізінде алынған және келесідей түрде болады (1):

S=1,151Δpti−log2,25χtrc2 (1)

мұндағы ∆p(t) – ұңғыманы тоқтатқан уақыттан бастап t уақыт кезеңіндегі жазық радиалды ағынды сипаттайтын жартылай логарифмдік координатадағы қысымды қалпына келтіру қисығы учаскесінде жүргізілген аралық белгісіз мәнді табу түзуі бойынша қысымның өзгерісі (формуланы қарапайымдандыру үшін кейбір еңбектерде [27] t = 1 сағ тең деп алады);

i – қысымды қалпына келтіру қисығытіке сызықты учаскесінің жартылай логарифмдік координаталарындағы көлбеуі;

χ=k ⁄ (μβ)1 – қабаттың пьезоөткізгіштігі;

k ⁄ μ – қарастырылатын қысымды қалпына келтіру қисығы бойынша есептелінетін қозғалғыштық;

β – кернді зертханалық зерттеу қортындысы негізіндегі қабаттық жүйенің серпімді сиымдылығы;

rс – ұңғыма радиусы.

Жоғарыда келтірілген скин-факторды қолдану арқылы ұңғымаларды термогидродинамикалық зерттеу технологиясы бұрғылау және жөндеуден кейінгі игеру кезеңінде бұрғылау ертінділерінің қабаттың ұңғы маңын аумағына әсер ету деңгейін, қабатты бірінші және екінші жару сапасын анықтауға, ағынды қарқындату бойынша ГТШ тиімділігін бағалауға мүмкіндік береді [28].

Қортынды

Жоғарыдағы берілген шолу ГТШ тиімділігін бағалау сұрақтарына, ғылыми негізделген әдістемелік тәсілдерді жасақтауға, талдау және ең үздік шешімдерді таңдау сұрақтарына зерттеушілердің жоғары қызығушылығын көрсетеді, осылайша ГТШ тиімділігін арттыру шешімдерін іздеудің маңыздылығын және өзектілігін растайды.

ГТШ тиімділігіне болжам жасау нақты кен орындарында немесе нақты қабаттардағы жасалынатын ГТШ тиімділігін бағалауға мүмкіндік береді, әртүрлі геология-физикалық және техника-технологиялық талаптарға сәйкес ГТШ түрлерінің салыстырмалы тиімділіктерін болжауға қол жеткізіледі.

ГТШ тиімділігін бағалау нәтижесінде тиімділік көрсеткіштерінің болжамдық есептерін жүргізіп нақты қабатқа – нақты ГТШ тиімді нұсқаларын таңдауға мүмкіндік туады.

ГТШ тиімділігі көрсеткіштері нәтижесінде ақпарат жеткіліксіздігі жағдайында ең тиімді нұсқаны таңдап алу ықтималдылығы жоғарылайды.

ҚОСЫМША

Қаржыландыру көзі. Авторлар зерттеу жүргізу кезінде сыртқы қаржыландырудың жоқтығын мәлімдейді.

Мүдделер қайшылығы. Авторлар осы мақаланы жариялауға байланысты айқын және ықтимал мүдделер қайшылығының жоқтығын жариялайды.

Авторлардың қосқан үлесі. Барлық авторлар өздерінің авторлығының ICMJE халықаралық критерийлеріне сәйкестігін растайды (барлық авторлар тұжырымдаманы әзірлеуге, зерттеу жүргізуге және мақаланы дайындауға айтарлықтай үлес қосты, жарияланғанға дейін соңғы нұсқасын оқып, мақұлдады). Ең үлкен үлес келесідей бөлінді: Жантурин Ж.К., Зайдемова Ж.К. – мәтін жазу, аналитика, дереккөздермен жұмыс, қолжазбаны редакциялау; Арыстаналиев Е.У., Абишев М.Н. – дайындыққа жалпы басшылық жасау, мәтінді құрылымдау; Медетов Ш.М.– дереккөздермен жұмыс, әдеби шолуды дайындау, формулалар мен анықтамалық деректерді дайындау.

ADDITIONAL INFORMATION

Funding source. This study was not supported by any external sources of funding.

Competing interests. The authors declare that they have no competing interests.

Authors’ contribution. All authors made a substantial contribution to the conception of the work, acquisition, analysis, interpretation of data for the work, drafting and revising the work, final approval of the version to be published and agree to be accountable for all aspects of the work. The greatest contribution is distributed as follows: Zhomart K. Zhanturin, Zhanylsyn K. Zaidemova – text writing, analytics, work with sources, manuscript editing; Yessengeldi U. Arystanaliev, Murat N. Abishev – general management of preparation, text structuring; Shokhan M. Medetov – work with sources, preparation of literature review, preparation of formulas and reference data.

×

Авторлар туралы

Ж. К. Жантурин

Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті

Хат алмасуға жауапты Автор.
Email: aing-zhomart@mail.ru
ORCID iD: 0009-0007-4944-1850

Cand. Sc. (Engineering)

Қазақстан, Атырау қаласы

Е. У. Арыстаналиев

Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті

Email: esen-65@mail.ru
ORCID iD: 0000-0001-7219-2038

Cand. Sc. (Engineering)

Қазақстан, Атырау қаласы

Ж. К. Зайдемова

Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті

Email: b.n.m.99@list.ru
ORCID iD: 0000-0002-6628-024X

Cand. Sc. (Engineering)

Қазақстан, Атырау қаласы

Ш. М. Медетов

Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті

Email: medetov.76@mail.ru
ORCID iD: 0009-0002-0137-228X

Cand. Sc. (Engineering)

Қазақстан, Атырау қаласы

М. Н. Әбішев

Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті

Email: m_abishev_nik@mail.ru
ORCID iD: 0009-0001-5793-3800

Cand. Sc. (Engineering)

Қазақстан, Атырау қаласы

Әдебиет тізімі

  1. Dyabin AG, Sorokin AY, Stupochenko VY. Primeneniye tekhnologiy povysheniya nefteotdachi nauchno-proizvodstvennym tsentrom OAO RMNTK «Nefteotdacha». Oil industry. 2000;12:16–18. (In Russ).
  2. Gumersky KK, Gorbunov AT, Zhdanov SA, Petrakov AM. Povysheniye nefteotdachi plastov s primeneniyem sistemnoy tekhnologii vozdeistviya. Oil industry. 2000;12:12–15. (In Russ).
  3. Saphonov YN, Iskhakov IA, Gainullin KH, et al. Primeneniye novykh metodov uvelicheniya nefteotdachi na mestorozhdeniyakh Bashkorkostana. Oil industry. 2002;4:38–40. (In Russ).
  4. Khussainov ZM, Chirkov VL, Sheshukov AI. Primeneniye metodov povysheniya nefteotdachi i intensifikatsii dobychi nefti na mestorozhdeniyah NGDU «Nizhnesortymskneft'». Oil industry. 2001;9:83–85. (In Russ).
  5. Baikov NM. Dobycha nefti za schet vnedreniya novykh metodov povysheniya nefteotdachi. Oil industry. 2000;6:53–54. (In Russ).
  6. Sattarov RM, Yermekov MM, Zhanturin ZK, Rzayev PO. Statisticheskkiy analiz i prinyatiye resheniy po vyboru geologo-tekhnicheskikh meropriyatiy v usloviyakh Kazahstana. International Scientific and Practical Conference “Problems of scientific, technical and personnel support of oil and gas industry of Kazakhstan”. 2008;287–294. (In Russ).
  7. Abdrakhmanova AS. Obosnovanie meropriyatiy po povysheniyu nefteotdachi plastov i regulirovaniyu protsessa razrabotki mestorozhdeniya Botahan. International scientific-practical conference “Kazakhstan oil: Past, present and future”, dedicated to the 120th anniversary of Kazakhstan oil. 2019;39–45. (In Russ).
  8. Smailov SN. Obosnovaniye meropriyatiy po tekushchemu sostoyaniyu i regulirovaniyu protsessa razrabotki mestorozhdeniya Karsak. International Scientific and Practical Conference “Kazakhstan oil: Past, present and future”, dedicated to the 120th anniversary of Kazakh oil. 2019;77–84. (In Russ).
  9. Myakinnik N. Povysheniye nefteotdachi — osnovnoy rezerv uvelicheniya dobychi. Oil of Russia. 2000;8:34–39. (In Russ).
  10. Zhanturin ZK, Kanbetov AS, Musrepova AT. Metody otsenki effektivnosti geologo-tekhnicheskikh meropriyatii. Universum: Tekhnicheskiye nauki. 2020;3.1(72.1):24-29 (In Russ).
  11. Fakhretdinov RN, Kaledin YA, Zhitkova MV. Potentsial sovremennykh informacionnykh tekhnologiy pri otsenke effektivnosti metodov uvelicheniya nefteotdachi. Oil industry. 2001;10:65–71. (In Russ).
  12. Fakhretdinov RN, Maslennikov DV. Programmnyy kompleks EOR-Office Analyst Express (Novyy «Analyst» dlya novykh russkikh analitikov). Oil industry. 2001;3:13–14. (In Russ).
  13. Shvetsov IA, Kiseleva EY, Akhmedov BF. Metodiki prognoza pokazateley razrabotki mestorozhdeniy i otsenki effektivnosti metodov uvelicheniya nefteotdachi. Oil industry. 2002;7:100–103. (In Russ).
  14. Kazakov AA. Giperbolicheskiy zakon v metodakh kharakteristik vytesneniya. Scientific and technical achievements and best practices recommended for implementation in the oil industry. 1991;3:6–10. (In Russ).
  15. Metodicheskoye rukovodstvo po otsenke tekhnologicheskoy effektivnosti primeneniya metodov uvelicheniya nefteotdachi plastov. Moscow: Mintopenergo RF, RMNTC “Nefteotdacha”, “Vniyaneft”; 1993;130 p. (In Russ).
  16. Shakhverdiyev AH. Unificirovannaya metodika rascheta effektivnosti geologo-tekhnicheskikh meropriyatiy. Oil industry. 2001;5:44–50. (In Russ).
  17. Syrtlanov VR, Kadochnikova LM, Trushnikova OM. Metodiki otsenki effektivnosti geologo-tekhnologicheskikh meropriyatiy na osnove trekhmernogo gidrodinamicheskogo modelirovaniya. Oil industry. 2002;6:38–40. (In Russ).
  18. Kazakov AA. Nekotorye zamechaniya po povodu metodov otsenki tekhnologicheskoy effektivnosti razlichnykh geologo-tekhnicheskikh meropriyatiy. Oil industry. 1999;5:39–43. (In Russ).
  19. Shpurov AV, Pyankov VN, Klochkov AA, Brilliant LS. Planirovaniye effektivnosti geologo-tekhnicheskikh meropriyatiy pri prognozirovanii dobychi nefti. Oil Industry. 2000;9:105–108. (In Russ).
  20. Pyankov VN, Filev AI. Integral'nyy programmnyy kompleks «Baspro-analitik». Oil industry. 2000;9:109–114. (In Russ).
  21. Efendiyev GM, Dzhanzakov II, Zhanturin ZHK, Musrepova AT. K voprosam prinyatiye resheniy po vyboru GTM v usloviyakh mestorozhdeniya zapadnogo Kazakhstana na osnove strategicheskogo analiza. Mul'tidistsiplinarnyy nauchnyy zhurnal «Arkhivarius». 2019;11(44):13–14. (In Russ).
  22. Ishbulatov IA. Obzor podkhodov k ekonomicheskoy otsenke effektivnosti geologo-tekhnicheskikh meropriyatiy. Nauchnyy lider. 2022;23(68):192–195. (In Russ).
  23. Ramazanov RR, Kharlamov KA, Letko II. Analiz effektivnosti geologo-tekhnicheskikh meropriyatiy. Oil industry. 2019;6:79-86. (In Russ).
  24. Tolstonogov AA. Otsenka effektivnosti geologo-tekhnicheskikh meropriyatii v oblasti neftedobychi. Fundamental'nyye issledovaniya. 2014;11:150–154. (In Russ).
  25. RD 153-39.0-110-01. Metodicheskiye ukazaniya po geologo-promyslovomu analizu razrabotki neftyanykh i gazoneftyanykh mestorozhdeniy. Moscow; 2001. (In Russ).
  26. RD 153-39.0-109-01. Metodicheskiye ukazaniya «Kompleksirovaniye i etapnost' vypolneniya geofizicheskikh, gidrodinamicheskikh i geokhimicheskikh issledovaniy neftyanykh i neftegazovykh mestorozhdeniy». Moscow; 2000.
  27. Shagiyev RG, Shagiyev RR. Znacheniye skin-faktora pri vybore skvazhin dlya obrabotok. Oil industry. 2002;5:60–63. (In Russ).
  28. Fedorov VN, Meshkov VM. Otsenka effektivnosti geologo-tekhnicheskikh meropriyatiy na osnove skin-faktora. Neftyanoye khozyaystvo. 2003;12:50–51. (In Russ).

Қосымша файлдар

Қосымша файлдар
Әрекет
1. JATS XML
Жүктеу

© Жантурин Ж.К., Арыстаналиев Е.У., Зайдемова Ж.К., Медетов Ш.М., Әбішев М.Н., 2024

Creative Commons License
Бұл мақала лицензия бойынша қол жетімді Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Осы сайт cookie-файлдарды пайдаланады

Біздің сайтты пайдалануды жалғастыра отырып, сіз сайттың дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ететін cookie файлдарын өңдеуге келісім бересіз.< / br>< / br>cookie файлдары туралы< / a>